Een perfectionist, dat is iemand die keurig schrijft, liefst met een vulpen. Die alles perfect geordend heeft, in een smetteloos huis woont en altijd stipt op afspraken verschijnt. Een perfectionist rijdt in een auto die eruit ziet alsof ie regelrecht uit de showroom komt en draagt een smetteloos pak met glanzend gepoetste schoenen.
Een perfectionist in vermomming
Heel anders dan ik: ik schrijf met koeienletters, liefst buiten de lijntjes en met gekleurde stiften. Ik heb een auto met modderspatten aan de buitenkant en strosprieten en pootafdrukken aan de binnenkant. Mijn schoenen glanzen hooguit vijf minuten en ik ben vaak een beetje aan de late kant.
Ik heb dan ook lang gedacht dat ik onmogelijk perfectionistisch kon zijn. Een perfectionist… dat was een totaal andere diersoort dan ik ;-)
Inmiddels weet ik beter. Ongelofelijk maar waar, ik heb echt perfectionistische trekjes. Ik kan bijvoorbeeld aardig zwoegen op een artikel over perfectionisme en ik bedenk of het nou koeienletters of toch koeieletters is.
Gelukkig ben ik niet de enige. Bijna iedereen is op een of ander gebied in zijn leven wel een beetje perfectionistisch.
Een perfectionist is nooit tevreden, want het is nooit perfect
Perfectionisme kan je lelijk in de weg zitten. Je bent zo druk met het bereiken van je doel dat je al het andere uit het oog verliest. Je verwacht dat doel in een rechte lijn te zullen bereiken, daar moet alles voor wijken. En als je dat doel bereikt, blijkt het niet perfect te zijn.
Perfectionisme kan je faalangst bezorgen en je defensief maken. Door je perfectionisme ben je niet alleen heel streng voor jezelf maar ook voor anderen. Je legt de lat voor jezelf zo hoog, dat je continu aan het zwoegen bent om hem te halen.
Geen wonder dat perfectionisme tijd en energie vreet. Perfectionisme zorgt ervoor dat je hele weekend opgaat aan het doorspitten van een dik rapport of dat je bij nacht en ontij je huis aan het poetsen bent.
De optimalist
In zijn boek De Optimalist introduceert Tal Ben-Shahar de optimalist als tegenhanger van de perfectionist. Het belangrijkste verschil tussen die twee is dat de perfectionist de realiteit verwerpt terwijl de optimalist de realiteit accepteert. Een optimalist accepteert dat hij ‘ook maar een mens is’.
Forget your perfect offering
There is a crack, a crack in everything
That’s how the light gets in.” – Leonard Cohen
Een optimalist accepteert de barst waar het licht door naar binnen komt. Een perfectionist zal met alle geweld de barst proberen te repareren, maar daardoor blijft het licht buiten. Hij heeft het dus eigenlijk dubbel moeilijk: hij mist het licht én hij moet hard ploeteren.
Nooit 100% optimalist of perfectionist
Niemand is 100% perfectionist of 100% optimalist. Op het ene gebied zul je ook meer een perfectionist zijn dan op het andere.
Bedenk eens op welke gebieden in je leven jij perfectionistisch bent. Op welke gebieden ben je juist een optimalist? En op welke gebieden ben je een beetje perfectionistisch? Vraag het ook eens aan mensen in je omgeving. (Al weet ik dat feedback vragen niet makkelijk is voor een perfectionist.)
Feliciteer jezelf met de dingen waar jij een optimalist in bent en neem ze als voorbeeld voor de dingen waar je een perfectionist in bent.
Leestip: Wil je meer lezen over perfectionisme dan kan ik je De Optimalist, leer perfectionisme loslaten van Tal Ben-Shahar aanraden. De optimalist is theoretisch goed onderbouwd en extra leuk om te lezen door de eigen ervaringen van de perfectionistische en optimalistische Tal Ben-Shahar. Mijn recensie van De Optimalist lees je hier.
© Albertine ’t Hoen illustratie: becca.peterson26